اثر پوشش های درختی بر شاخص های زیستی خاک سطحی در یک اکوسیستم جنگلی جلگه ای

نویسندگان

چکیده مقاله:

سابقه و هدف: خاک بخش مهمی از اکوسیستم‌ها به حساب می‌آید که گونه‌های مختلف درختی با تفاوت در زیتوده رو‌زمینی و زیرزمینی، ساختار تاج، کیفیت و کمیت لاشبرگ تحت شرایط عرصه‌ای یکسان بر ویژگی‌های آن اثرات مختلفی دارند. با توجه به اهمیت شناخت و مطالعه‌ مشخصه‌های زیستی، شاخص‌های مناسب برای ارزیابی کیفیت و سلامت خاک، در این تحقیق به مطالعه تغییرپذیری زیتوده ریزریشه‌ها، تعداد و زیتوده کرم‌های خاکی و میزان تصاعد دی اکسید کربن از خاک سطحی به تفکیک گونه‌های بومی پهن‌برگ سطوح جلگه‌ای شمال کشور (ممرز، لرگ، بلندمازو و افراپلت) پرداخته شده است. مواد و روش‌ها: پس از جنگل‌گردشی در عرصه جنگلی جلگه‌ای واقع در شهرستان نور، گروههایی (لکه‌هایی) از گونه‌های پهن‌برگ مذکور شناسایی و از هر گونه درختی 5 درخت سالم در یک کلاسه قطری یکسان انتخاب گردید. در زیر هر تک درخت جنگلی عمل نمونه‌برداری خاک و لاشبرگ در راستای شمالی انجام پذیرفت. نمونه‌برداری در فصل رویش (مردادماه) از دو موقعیت کنار تنه اصلی درخت و دور از تنه (زیر تاج درخت) در میکروقطعه نمونه (سطح30 × 30 سانتی‌متری و عمق 15سانتی‌متر) صورت گرفت. یافته‌ها: تجزیه واریانس مشخصه‌های کیفی لاشبرگ، مشخصه‌های فیزیکی (بجز رس و رطوبت) و شیمیایی خاک حاکی از وجود تفاوت آماری معنی‌دار در بین گونه‌های درختی مورد مطالعه می‌باشد. بیشترین زیتوده ریزریشه بطور معنی‌دار به خاک تحتانی گونه لرگ (79/92 گرم بر متر مربع) اختصاص داشته و گونه‌های افراپلت (46/71 گرم بر متر مربع)، ممرز (21/62 گرم بر متر مربع) و بلندمازو (44/31 گرم بر متر مربع) در رتبه‌های بعدی قرار داشتند. بیشترین تراکم کرم‌های خاکی به خاک تحتانی گونه ممرز (50/2 عدد در متر مربع) اختصاص داشته و تفاوت آماری معنی‌داری را با گونه‌های درختی افراپلت و لرگ (90/1 عدد در متر مربع) و بلندمازو (70/0 عدد در متر مربع) نشان داد. زیتوده کرم‌های خاکی در بخش تحتانی بلندمازو (61/8 میلی‌گرم در متر مربع) به طور معنی‌داری کمتر از گونه‌های درختی افراپلت (21/24 میلی‌گرم در متر مربع)، لرگ (66/24 میلی‌گرم در متر مربع) و ممرز (59/29 میلی‌گرم در متر مربع) بوده است. بالاترین مقدار تصاعد دی اکسید کربن از خاک، بطور معنی‌دار، به ترتیب تحت پوشش درختی ممرز (47/0 میلی‌گرم دی اکسید کربن در گرم خاک در روز)، افرا پلت (44/0 میلی‌گرم دی اکسید کربن در گرم خاک در روز)، لرگ (32/0 میلی‌گرم دی اکسید کربن در گرم خاک در روز) و بلندمازو (27/0 میلی‌گرم دی اکسید کربن در گرم خاک در روز) مشاهده شد. مطابق با نتایج، پارامترهای کیفی لاشبرگ و خاک متأثر از موقعیت نمونه‌برداری در میان گونه‌های درختی مورد مطالعه نبوده است. بررسی همبستگی بین مشخصه‌های زیستی با پارامترهای لاشبرگ و فیزیکوشیمیایی خاک بیانگر تأثیر بیشتر شاخص‌های کیفی لاشبرگ و شیمی خاک بر پارامترهای زیستی می‌باشد. نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش حاکی از آنست که حضور درختان جنگلی تأثیر متفاوت قابل توجهی بر شاخص‌های زیستی و همچنین مشخصه‌های کیفی لاشبرگ و فیزیکوشیمیایی خاک دارد. نتایج این پژوهش می‌تواند در خصوص اولویت‌بندی انتخاب گونه پهن‌برگ جهت احیای مناطق تخریب‌یافته بخش جلگه‌ای شمال کشور به مدیران کمک شایانی نماید.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اثر پوشش های جنگلی پهن برگ و سوزنی برگ بر شاخص های میکروبی خاک

سابقه و هدف: افزایش روز افزون میزان گازهای گلخانه‌ای (به ویژه گازهای دی اکسید کربن، متان و نیتروز اکسید) و تغییرات اقلیمی بر کسی پوشیده نیست (17). پژوهش‌های صورت گرفته نشان می‌دهند که تغییرات این گازها تا حد زیادی متاٌثر از تغییرپذیری شاخص‌های میکروبی کربن و نیتروژن خاک می‌باشند (16). یکی از راه‌های مهم و تاٌثیرگذار در کاهش میزان این گازها و اثرات مخرب آنها پیدا کردن راهکاری برای ترسیب و ذخیره‌سا...

متن کامل

تأثیر تغییر کاربری اکوسیستم های جنگلی بر شاخص های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک

در این پژوهش اثر تغییر کاربری اراضی جنگلی به مرتع و زمین های زراعی بر برخی شاخص های فیزیکی، شیمیایی و زیستی منطقه پردانان پیرانشهر بررسی شد. ویژگی های فیزیکی و شیمیایی نمونه های خاک شامل بافت، ph، هدایت الکتریکی، کربنات کلسیم معادل، مقدار قابل جذب برخی عناصر (پتاسیم، فسفر، سدیم، کلسیم و منیزیم) اندازه گیری شد. برخی ویژگی های میکروبی (کربن زی تودۀ میکروبی، قابلیت دسترسی کربن، تنفس پایه، تنفس برا...

متن کامل

تنوع ساختار مؤلفه تنوع زیستی در اکوسیستم های جنگلی، مطالعه موردی از جوامع درختی انجیلی (Parrotia persica C.A. Meyer)

داشتن اطلاعات کمی مناسب از ساختار توده‌های جنگلی در شرایط طبیعی اولین گام در حفاظت و احیاء رویشگاه‌های گونه‌های در معرض انقراض می‌باشد. به منظور کمی‌سازی ویژگی‌های ساختاری توده‌های انجیلی، این پژوهش در جنگل‌های بخش پاتم خیرود نوشهر انجام شد. سه توده یک هکتاری انتخاب و در هر توده، شبکه آماربرداری 30×30 پیاده و در محل تقاطع اضلاع شبکه قطر برابر سینه، ارتفاع درخت، قطر تاج، فاصله بین درختان و زاویه...

متن کامل

اثر پوشش های جنگلی، مرتعی و زراعی بر مشخصه های میکروبی و فعالیت های آنزیمی خاک

سابقه و هدف: تخریب رویشگاههای جنگلی و تغییر کاربری اراضی از جمله عوامل مؤثر بر تغییرپذیری مشخصه‌های خاک به شمار می-روند. مشخصه‌های میکروبی و فعالیت‌های آنزیمی، به عنوان شاخص‌های سلامت خاک، پویاترین و حساس‌ترین مشخصه‌های خاک محسوب می‌شوند که نقش مهمی در چرخه عناصر غذایی، حاصل‌خیزی درازمدت و جریان انرژی در خاک دارند. این مشخصه‌ها اطلاعات مفید و کاملی در مورد چرخه بیوژئوشیمیایی عناصر نشان می‌دهند،...

متن کامل

اثر اندازه روشنه های پوشش تاجی بر فعالیت های زیستی و اجزای ماده آلی خاک در یک توده جنگلی راش

در اکوسیستم های جنگلی، روشنه های پوشش تاجی اهمیت زیادی در چرخه عناصر غذایی دارند. در پژوهش حاضر، ارتباط سطوح مختلف روشنه ها (200، 400، 600 و >600 مترمربع) با مشخصه های زیستی (زی توده کرم های خاکی، تنفس میکروبی، معدنی شدن نیتروژن، زی توده میکربی کربن، زی توده میکروبی نیتروژن، کربن و نیتروژن آلی ذره ای) و فیزیکوشیمیایی (وزن مخصوص ظاهری، بافت، رطوبت، اسیدیته، کربن، نیتروژن، فسفر، پتاسیم و کلسیم قا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 23  شماره 5

صفحات  105- 121

تاریخ انتشار 2016-11-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023